De Champagnestreek
De Champagnestreek in Noord-Frankrijk is groot en uitgestrekt. Ze is verdeeld in vijf hoofdgebieden, elk met een eigen terroir, microklimaat en stijl. Hieronder krijg je een overzicht per streek, met hun ligging, druivensoorten en kenmerken.
Druivensoorten en wijnstijlen: Champagne kleur
Champagne is meestal wit van kleur en soms rosé maar wordt wel vaak gemaakt van rode druiven: Pinot Noir en Meunier. Deze druiven zijn wit vanbinnen en als ze na het persen niet in contact komen met de schillen krijg je witte wijn: het principe van de "blanc de noir".
Soms staat op de fles vermeld: Blanc de noirs, enkel gemaakt met rode druiven of Blanc de blancs, enkel gemaakt met witte chardonnay druiven.
Met of zonder oogstjaar
Champagne wijnen worden elk jaar samengesteld met wijnen van verschillende jaartallen. Op die manier kan de stijl van het huis aangehouden worden door de jaren heen. Als het wijnen zijn van een enkel jaar staat dit op de fles vermeld: Millésimé.
Rosé Champagne
Rosé Champagne ontstaat door het mengen van een beetje rode wijnen met witte wijnen of door kort contact met de rode schillen (methode van de saignée).
Kaart van de Champagne
De wijngebieden van de Champagne liggen ver uit elkaar en verschillen daarom qua geologische en klimatologische omstandigheden.
1. Montagne de Reims - lichtgroen op de kaart
Ligging:
Tussen de steden Reims en Épernay. Het is een golvend plateau met kalkrijke bodems, vaak bedekt met een dunne laag klei en zand. De wijngaarden liggen op de hellingen van de “berg” van Reims (eigenlijk een plateau). De bossen met eikenbomen op het plateau zorgen ervoor dat de weerstomstandigheden gemiddeld minder extreem zijn.
Belangrijkste druif:
Pinot Noir (ongeveer 40%) en Chardonnay.
Kenmerken van de wijnen:
- Structuur, kracht en ruggengraat.
- Geeft body en diepte aan assemblages.
- Vaak de basis voor krachtige, gastronomische Champagnes.
Bekende dorpen (veel Grand Crus): Bouzy, Ambonnay, Verzenay, Mailly-Champagne.
2. Vallée de la Marne - roze op de kaart
Ligging:
Volgt de rivier de Marne tussen Épernay en Château-Thierry richting Parijs. De hellingen zijn lager en de streek heeft een iets warmer en vochtiger microklimaat. De wijngaarden liggen aan beide kanten van de rivier de Marne, maar de meesten aan de rechterkant als je richting Parijs kijkt. De grond van kalkhoudende klei is perfect voor de rode Pinot Meunier.
Belangrijkste druif:
Meunier (vroeger Pinot Meunier genoemd) — beter bestand tegen kou en vorst.
Kenmerken van de wijnen:
- Fruitig, rond en toegankelijk.
- Geeft zachtheid en aroma van rood fruit aan de assemblage.
Bekende dorpen: Hautvillers (waar Dom Pérignon werkte), Cumières, Aÿ (ook veel Pinot Noir).
3. Côte des Blancs - olijfgroen op de kaart
Ligging:
Ten zuiden van Épernay ligt een smalle strook met heuvels die naar het oosten en zuid-oosten gericht zijn. De zeer kalkrijke (krijtachtige) bodems zijn ideaal voor witte wijn. Hier wordt daarom enkel Chardonnay aangeplant, vandaar de naam. De hoger gelegen gebieden hebben meer klei.
Belangrijkste druif:
Chardonnay (bijna 100%)
Kenmerken van de wijnen:
- Elegantie, finesse, frisheid.
- Basis van de blanc de blancs Champagnes.
- Kunnen prachtig rijpen met aroma’s van citrus, witte bloemen, brioche.
Bekende dorpen (vaak Grand Cru): Avize, Cramant, Le Mesnil-sur-Oger, Oger.
4. Côte de Sézanne - paars op de kaart
Ligging:
Ten zuiden van de Côte des Blancs, richting het zuiden van de Marne ligt de Côte de Sézanne. Het klimaat is iets zachter en er bevindt zich meer klei in de bodem.
Belangrijkste druif:
Chardonnay, maar ook wat Meunier.
Kenmerken van de wijnen:
- Ronder en rijper dan Côte des Blancs.
- Iets zachtere zuren, met tonen van perzik en honing.
- Wordt vaak gebruikt om de blend zachter te maken.
Belangrijke dorpen: Sézanne, Barbonne-Fayel.
5. Aube (Côte des Bar) - lichtbruin op de kaart
Ligging:
Ver van de rest, in het zuiden van de Champagnestreek (rond Troyes) ligt de Côte des Bar. De streek ligt geografisch dichter bij Chablis dan bij Reims. Het terroir is daarom ook volledig verschillend van de andere Champagne streken. De grond bestaat voornamelijk uit Kimmeridgien-kalk (zelfde geologie als Chablis). De hellingen zijn steiler dan in de andere gebieden van de Champagne.
Belangrijkste druif:
Pinot Noir (ruim 85%) en Chardonnay
Kenmerken van de wijnen:
- Vol en fruitig, met aroma’s van rijpe rode bessen.
- Iets warmer klimaat, dus zachtere zuren.
- Geeft rondheid en diepte aan blends of vormt de basis voor karaktervolle single-terroir Champagnes.
Bekende dorpen: Les Riceys, Celles-sur-Ource, Bar-sur-Seine.
Zoetheids niveaus van Champagne
Op elke fles Champagne staat ook vermeld hoeveel suiker de Champagne bevat volgens de volgende regels:
- Brut Nature: minder dan 3 g suiker per liter
- Extra Brut: tussen 0 en 6 g suiker per liter
- Brut: minder dan 12 g suiker per liter
- Extra Dry: tussen 12 en 17 g suiker per liter
- Sec: tussen 17 en 32 g suiker per liter
- Demi-Sec: tussen 32 en 50 g suiker per liter
- Doux: meer dan 50 g suiker per liter
Meer informatie over zoetheid in wijnen vind je hier: https://www.wineandshine.online/blog/wine-shine-wijn-blog-7/droog-demi-sec-zoet-zuur-2070
Samenvattend overzicht Champagnestreek
| Streek | Ligging (globaal) | Belangrijkste druif | Stijl / kenmerken |
|---|---|---|---|
| Montagne de Reims | Tussen Reims en Épernay | Pinot Noir | Krachtig, gestructureerd |
| Vallée de la Marne | Langs rivier de Marne | Meunier | Rond, fruitig, toegankelijk |
| Côte des Blancs | Zuid van Épernay | Chardonnay | Elegant, fris, mineraal |
| Côte de Sézanne | Zuid van Côte des Blancs | Chardonnay | Rijper, zachter, bloemig |
| Aube (Côte des Bar) | Zuidelijk, rond Troyes | Pinot Noir | Vol, fruitig, aromatisch |
Champagne kopen: